Польша и ее исторя

Тысячелетнее наследие

История польского государства восходит к VIII-IX вв., а колыбелью польской государственности является сегодняшний регион Великая Польша. Первым историческим правителем Польши считается князь Мешко I, который в 966 г. принимает крещение и женится на чешской княжне Добраве. Во время его правления происходит собирание польских земель (в границах близких сегодняшним, за исключением незавоеванных в то время Вармии и Мазур) и христианизация страны. Сын Мешка - Болеслав Хробры становится первым королем Польши.

Ключевые события в сверхтысячелетней истории нашей страны это:

1076 - коронация Болеслава Смелого в Кракове

1138 - удельная раздробленность страны после смерти князя Болеслава Кривоустого

1320 - соединение государства, коронация Владислава Локетка

1364 - создание Ягеллонского университета, первого высшего учебного заведения в Польше (на два века позже самогодревнего университета в мире - в Болонии)

1385 - начало польско-литовской унии, благодаря которой образовалось самое большое государство в Европе XV века

XVI в. - золотой век в истории Польши, на площади 990 тыс. кв. км (в три раза больше, чем сейчас) живет 11 млн человек, царствует веротерпимость и свобода совести

1569 - Люблинская уния, закрепляющая союз Польского Королевства с Великим княжеством Литовским

1573 - варшавская конфедерация обеспечивает полную свободу религиозной жизни, принимается решение о свободном выборе короля u1075 ăолосами дворянства

XVII в. - серебряный век, отмеченный войнами Речи Посполитой с Москвой, Турцией, Швецией и внутренним конфликтом с украинскими казаками

1683 - европейские армии, возглавляемые польским королем Яном III Собеским, побеждают турецкую армию под Веной

1772 - первое разделение Речи Посполитой (очередные в 1793 и 1795 гг.) - страну разделяют между собой более сильные в то время соседи - Пруссия, Россия и Австрия

1791 - Конституция 3 мая - первая в Европе и вторая в мире по-современному записанная конституция

1795 - потеря независимости приводит к скорому созданию, уже через два года, Польских Легионов в Италии (см. Мазурка Домбровского)

XIX в. - век национальных восстаний против захватчиков, каждое поколение сражается за свободу (1807-1812 рядом с Наполеоном, 1830-31 в ноябрьском восстании, 1848 в Весне народов, 1863-64 в январском восстании, 1905-07 в революции в Польском Королевстве и в России)

1918 - восстановление независимости после 123 лет рабства

1919-21 - польско-советская война, благодаря победоносной защите Варшавы поляки спасают Европу от засилья коммунизма

1939 - IV разделение Польши (23 августа 1939 - пакт Риббентроп-Молотов, 1 сентября 1939 - немецкое нападение, 17 сентября 1939 - советское нападение)

1945 - капитуляция Германии и начало советской оккупации, а впоследствии господства над Польшей

1980 - создание первого в коммунистическом лагере независимого профсоюза "Солидарность"

1989 - восстановление независимости

Polska i jej historia

Tysiącletnie dziedzictwo

Dzieje państwa polskiego sięgają VIII-IX w., a kolebką polskiej państwowości jest dzisiejsza Wielkopolska (ze stolicą w Poznaniu). Za pierwszego historycznego władcę Polski uchodzi książę Mieszko I, który po ślubie z czeską księżniczką Dobrawą, w 966 r. przyjmuje chrzest. Za jego rządów (do 992 r.) dochodzi do zjednoczenia ziem polskich (w granicach zbliżonych do współczesnych, z wyjątkiem niezdobytych wówczas Warmii i Mazur) i chrystianizacji kraju. Syn Mieszka - Bolesław Chrobry - staje się pierwszym królem Polski (panuje w latach 992-1025). Przełomowe daty w ponad 1000-letniej historii naszego kraju to:

1076 - koronacja Bolesława Śmiałego w Krakowie (po ponad 40-letnim kryzysie monarchii)

1138 - rozbicie dzielnicowe kraju po śmierci księcia Bolesława Krzywoustego, poszczególne dzielnice zyskują samodzielność

1320 - zjednoczenie państwa, koronacja Władysława Łokietka

1364 - powstaje Uniwersytet Jagielloński, pierwsza wyższa uczelnia w Polsce (dwa wieki później niż najstarszy na świecie uniwersytet - w Bolonii i cztery wieki wcześniej niż pierwsza uczelnia w Moskwie)

1385 - pierwsza unia polsko-litewska dająca początek największemu w XV w. państwu w Europie, sięgającemu od Morza Czarnego aż do Bałtyku

XVI w. - złoty wiek w historii Polski, kraj jest rozległy i zasobny, na powierzchni 990 tys. km kw. (trzy razy więcej niż dziś) mieszka 11 mln ludzi, panuje tolerancja religijna i wolność sumienia

1569 - unia lubelska, pieczętująca związek Królestwa Polskiego z Wielkim Księstwem Litewskim, początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów

1573 - konfederacja warszawska zapewnia pełną wolność praktyk religijnych, zapada decyzja o wolnym wyborze króla głosami szlachty (ok. 10 proc. społeczeństwa)

XVII w. - srebrny wiek, naznaczony wojnami Rzeczypospolitej z Moskwą, Turcją, Szwecją i wewnętrznym konfliktem z ukraińskimi Kozakami

1683 - wojska europejskie pod wodzą polskiego króla Jana III Sobieskiego pokonują armię turecką pod Wiedniem, groźba podboju muzułmańskiego zażegnana

1772 - pierwszy rozbiór Rzeczypospolitej (kolejne w 1793 i 1795) - kraj dzielą między siebie silniejsi w tym czasie sąsiedzi: Prusy, Rosja i Austria

1791 - Konstytucja 3 maja - pierwsza w Europie i druga w świecie nowocześnie spisana konstytucja, zawierająca prawa i obowiązki obywateli

1795 - utrata niepodległości skutkuje szybkim utworzeniem już dwa lata później Legionów Polskich we Włoszech, walczących o wolną Polskę (patrz Mazurek Dąbrowskiego)

XIX w. - wiek powstań narodowych przeciw zaborcom, każde pokolenie walczy o wolność (1807-1812 u boku Napoleona, 1830-31 w powstaniu listopadowym, 1848 w Wiośnie Ludów, 1863-64 w powstaniu styczniowym, 1905-07 w rewolucji w Królestwie Polskim i Rosji)

1918 - odzyskanie niepodległości po 123 latach niewoli (symboliczna data: 11 listopada, dzień przekazania przez radę regencyjną pełnych uprawnień naczelnikowi państwa Józefowi Piłsudskiemu)

1919 - 21 - wojna polsko-bolszewicka, dzięki zwycięskiej obronie Warszawy (symboliczna data: 15 sierpnia 1920 - przełamanie frontu i początek polskiej ofensywy) Polacy ratują Europę przed zalewem komunizmu

1939 - IV rozbiór Polski (symboliczna data: 23 sierpnia 1939 - pakt faszystowsko-komunistyczny Ribbentrop - Mołotow, 1 września 1939 - atak niemiecki, 17 września 1939 - atak sowiecki)

1945 - kapitulacja Niemiec i początek sowieckiej okupacji, a następnie dominacji nad Polską

1980 - powstanie pierwszego w bloku komunistycznym niezależnego związku zawodowego „Solidarność" (wcześniej krwawe protesty robotników w 1956 r. w Poznaniu i w 1970 r. na Wybrzeżu, później w 1981 r. zdławienie ruchów wolnościowych i wprowadzenie stanu wojennego)

1989 - odzyskanie niepodległości (symboliczna data: 4 czerwca, w pierwszych częściowo wolnych wyborach partia komunistyczna sromotnie przegrywa z kandydatami „Solidarności")